L’Ami Hollandais
documentaire van Pieter Jan Smit
De Nederlandse schrijver en communist Jef Last (1898-1972) en de beroemde Franse schrijver en latere Nobelprijswinnaar André Gide (1869-1951) leren elkaar kennen in 1934 tijdens een bijeenkomst over Sovjetliteratuur in Parijs. In de zomer van 1936 maakten ze hun beroemde reis door de Sovjet-Unie.
Na de reis met Gide door de Sovjet-Unie gaat Last naar Spanje om mee te vechten in de Spaanse Burgeroorlog. Door het kritische verslag van Gide over hun reis (gepubliceerd als ‘Retour de l’U.R.S.S.’) en door zijn eigen ervaringen in Spanje komt Last tot het inzicht dat het geen zin heeft vast te blijven houden aan een ideaal dat steeds grotere persoonlijke offers eist. Gides reisverslag betekende een omslag in het denken over de Sovjet-Unie, die doorklinkt in Lasts 'Brieven uit Spanje'.
Pieter Jan Smit schetst in zijn film de band tussen de mannen en geeft zo een beeld van het politieke en culturele klimaat in het Europa van de jaren dertig.
De film reconstrueert nauwgezet de band tussen de twee mannen, die ondanks grote druk weigeren hun individualisme op te geven en die ervoor kiezen zelfstandig en kritisch te blijven oordelen.
NRC Handelsblad: “De kracht van de film is dat Pieter Jan Smit het mysterie van de vriendschap in stand houdt. Want vaak zijn de grootst mogelijke gevoelens van kameraadschap ook maar een speling van het lot.”
De Volkskrant: “Even sobere als boeiende documentaire...Een degelijk werkstuk, dat het verslag van de vriendschap overstijgt. Smit legt in zijn film vast hoe de geschiedenis in 70 jaar van kleur en stijl kan veranderen, en hij laat zien hoe een mooi ideaal kan verworden tot een potsierlijk idee...Opvallend is de rijkdom aan archiefbeelden.”
Lantaren/Venster van donderdag 12 t/m zondag 15 oktober, 19:30 uur.
